هواشناس

 

ترجمه یا سلاخی؟!

دیشب (پنجشنبه 9-9-1385)  شبکه یک تلوزیون ایران یک فیلم سینمایی جدید (محصول سال 2005) به نام "هواشناس" با بازی "نیکولاس کیج" پخش کرد. خوشحال بودیم که تلوزیون یک فیلم تازه از نوع "غیر پرده ای" ! و با کیفیت تصویری خوب دارد نشان می دهد. نشستیم به تماشای فیلم. از همان اولین صحنه که نیکولاس کیج دهان باز کرد ما فهمیدیم قرار است مثل بسیاری از محصولات صدا و سیما در چند سال اخیر اثری با ترجمه ضعیف ببینیم و حواسمان بیشتر به جملات مثلاً فارسی دوبلور ها باشد تا خود فیلم و تماشای فیلم برایمان به جای لذت بخشی به تجربه ای عذاب آور تبدیل شود!

و همینطور هم شد. تلوزیون یک بار دیگر یک فیلم ارزشمند را با بی سوادی مترجمان نالایق خود سلاخی کرده بود. ترجمه این فیلم آنقدر مسخره و بی در و پیکر است که اصلاً ارزش ندارد وقت خودم را تلف آن بکنم در این یادداشت کوتاه فقط روی سخنم با مسؤلان صدا و سیما است. سؤال من از آنها این است که چرا یک عده مثلاً مترجم را استخدام کرده اند که نه زبان انگلیسی بلدند و نه فارسی و فیلم را با بی سوادی خود تبدیل به یک اثر مضحک و سخیف می کنند و بیننده را از پای تلوزیون فراری می دهند؟ آیا واقعاً در مملکت به این بزرگی چهار تا مترجم باسواد وجود ندارد؟ و اگر وجود دارد – که حتماً همینطور است – چرا از آنها استفاده نمی شود؟ به راستی صدا و سیما برای استخدام مترجم فیلم از چه آزمونی استفاده می کند؟ چه ملاک هایی دارد؟ چرا صدا و سیما از مترجمان "دارالترجمه" ای استفاده می کند؟ چرا مترجمی را که علاوه بر نداشتن سواد لازم حتی از عقل سلیم زبانشناختی هم بی بهره است به کار می گیرد؟ لطفاً محض نمونه به این جملات که از ترجمه فیلم "هواشناس" یادداشت کرده ام توجه کنید و ببینید آیا به عنوان یک فارسی زبان نشانه ای از عقل سلیم در آنها می بینید:

"نمی دونم چرا این اتفاقی که رخ داد پیش اومد"

"مقامش هم خیلی بزرگ تره" (در مورد شغل)

"اگه باید برم سراغ اسم بعدی توی لیست الان باید بدونم"

"هجده سالم بود. مهم نبود."

"خیلی زود در زمان حیات پدرم به سوگواری او رفتیم."

"بیشتر از پولیه که من به عنوان دستمزد دریافت کردم."

"دستت خوبه؟"

"جزو کیفیت های خوب من شد."

"چیز های آسان در زندگی آدم بزرگ ها وارد نمی شه."

آدم واقعاْ شک می کند که نکند از دستگاهی نرم افزاری چیزی برای ترجمه این فیلم استفاده شده است! بنده در اینجا از طرف تمام بینندگانی که فیلم هواشناس را به خاطر ترجمه ضعیف با عذاب تماشا کردند از مسؤلان صدا و سیما تقاضا می کنم که فکری به حال این معضل بکنند و در گزینش مترجمان تجدید نظر به عمل آورند.